Molen (ros-korenmolen), Assen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1040

circa

verdwenen

geschiedenis

De periode van ongeveer 1000 tot 1600 van de Drentsche geschiedenis is nog slechts fragmentarisch onderzocht, waardoor het moeilijker is een helder beeld te krijgen van de introductie van rosmolens, de water- en windmolens én van het sociaal- economisch en juridisch kader waarbinnen deze introductie plaats vond

De introductie van rosmolens wordt gedateerd op het eind tiende, begin elfde eeuw. Het is mogelijk dat de import van grijze tufsteen uit het Rijnland (ten behoeve van de kerkbouw) vergezeld ging van de voor rosmolens benodigde maalstenen. Doch reeds eerder, in de achtste en negende eeuw, was er een levendige Friese handel, waarbij ook molenstenen naar verre havens werden verscheept. Of deze handel ook Drenthe molenstenen bracht is echter de vraag. Zeker is wel dat de rosmolens zich verbreidden in een tijd dat ook de wielploeg, getrokken door één of twee paarden, de expansie van de akkerbouw sterk begunstigde, waarbij de graanproductie sterk toenam, nog ver voor de periode van plaggenbemesting. We mogen daarbij aannemen dat de landsheerlijke landgoederen en ook de kloostergoederen pioniers zijn geweest bij de introductie van de rosmolens, daar zij over relatief veel bouwland beschikten. Evenals de handmolen heeft de rosmolen zich nog lang gehandhaafd in de meer geïsoleerde delen van Drenthe, vaak gewikkeld in een concurentiestrijd met de windmolen

In een oorkonde van 1040 begiftigde de Roomse koning Hendrik de Derde Bernulf, bisschop van Utrecht met de landgoederen Uffelte, Wittelte en Pittelte (nabij Assen) 'met wateren, waterstromen, molens en visserijen'. Zeer waarschijnlijk waren deze molens watermolens, die in de negende en tiende eeuw in Noord-Nederland werden geïntroduceerd. Mogelijk was de molen bij Pittelte een rosmolen, daar een voor watermolens geschikte beek hier niet voorkwam/voorkomt.