De stichtingssteen van de Noetselermolen. De letters LKB staan voor Lambertus Konijnenbelt, de oprichter van de molen.
LKB
1845
De stichtingssteen van de Boerenbond, die er in 1926 tegenaan werd gebouwd:
DE EERSTE STEEN GELEGD
DOOR
H. KEIZER voorz.
H.J. BROEZE secr.
6 juli 1926
Lambertus Konijnenbelt werd geboren op 14 oktober 1799 op de Schuilenburg dicht bij de Schuilenborge Molen. Op 28 juni 1834 trouwde hij met Johanna Grooten met wie hij een zoon en een dochter kreeg.
Op 29 november 1836 raasde er een zware storm over het land, er volgde veel schade, ook het woonhuis van Konijnenbelt moest het ontgelden.
Op 29 maart 1837 raakte L. Konijnenbelt licht gewond, toen een pelsteen in stukken rondvloog door de molen in Haarle (dbnr. 581) waar hij toen molenaar was.
Op 10 maart 1842 overleed Johanne Grooten. Lambertus Konijnenbelt bleef achter als weduwnaar met een zoon van 6 jaar en een baby van 10 maanden.
Nederlandsche Staatscourant, 3 juli 1845:
"Zijne Excellentie de Minister van Financiën nog toestemming heeft gegeven: aan L. Konijnenbelt te Noetsele gemeente Hellendoorn tot oprigting van eenen wind-, koren-, en pelmolen."
In 1845 liet Lambertus Konijnenbelt een achtkante korenmolen bouwen op de zogenaamde Hondenbelt in de buurtschap Noetsele bij Nijverdal, vandaar de Noetseler Molen.
5 oktober 1848 hertrouwde Lambertus Konijnenbelt met Jenneken Brink, met wie hij ook twee kinderen kreeg.
Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, 20 nov. 1868:
"Door gevorderde jaren uit de hand te koop:
Een achtkante Wind Koren- en Pelmolen met Molenaars woning' en Tuin,
desverkiezende met meer Grond, staande en gelegen in de buurtschap Noetsele nabij Nijverdal gemeente Hellendoorn; te aanvaarden 1 Januarij 1869.
Om informatiën vervoege men zich in persoon of met franco brieven bij den eigenaar L. KONIJNENBELT te Noetsele. "
Lambertus Konijnenbelt overleed op 12 november 1870. In 1872 werd de molen verkocht aan Jan Weggeman, molenaar te Markelo. Op 9 januari 1873 overleed ook Jenneken Brink.
Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 5 dec. 1913:
"De 45-jarige Leeman, ongehuwd, knecht bij den molenaar Weggeman te Nijverdal, werd gisteren voormiddag op den bovensten zolder van den molen gevonden, liggende, naast de staande as, met een hevig bloedende en groote wonde aan 't achterhoofd en naar 't scheen met een gebroken arm en inwendige kneuzing. Onmiddellijk werd geneeskundige hulp ingeroepen, die opname in een ziekenhuis noodig oordeelde, waarheen de ongelukkige per auto is vervoerd. Vermoedelijk is de man gevallen, de toestand schijnt zeer ernstig."
(Caroline Schaeffer, 7 juni 2021)
In 1915 verkocht molenaar Weggeman de molen aan de plaatselijke coöperatie, die hem in 1926 liet onttakelen.
De romp met de kap bleef tot 1967 zo staan. Toen volgde de sloop, alleen de onderbouw met de veldmuren bleef staan. In 2000 werden de gebouwen van de Boerenbond (winkel) afgebroken.
Na de restauratie van de molenstomp zat er vanaf 2006 een klein winkeltje in met dagopvang van gehandicapte mensen. Na enkele jaren werd het een eenmanszaakje van een accountant.
Bronnen o.a.:
- Her en der in een Deventer almanak heeft Lambertus Konijnenbelt notities bijgehouden. Een prachtige bron van informatie uit vervlogen tijden. Johan Mels, 1 juli 2019.
- aanvullingen van Dinant Imhof, via Werner ten Cate, 19 feb. 2022.
In 1980 werd het oude molenaarshuis bij de molen gesloopt. Inmiddels is er een nieuwbouwplan ontwikkeld voor 38 luxe appartementen, een parkeerkelder en een groot winkeloppervlak Verbazend genoeg is, dat het restant van de molen behouden blijft, en zelfs gedeeltelijk herbouwd zal worden. De directe nazaat (van Mannes Konijnenbelt) Mannes Konijnenbelt en Adri Twilhaar vormen samen met Johan ten Dam een werkgroep die zich ten doel heeft gesteld de molen grotendeels op te bouwen. Het zal echter geen draaiende molen worden, daar er voor herplaatsing van wieken geen ruimte is.
Bron: onbekend.
Aanvullende bronnen:
- A. Ponsteen, "Van Noetsele tot Nijverdal" (1973), blz. 418-426.
- "De Noetseler Molen", art. door A. Ponsteen, archeoloog, in Wiek en Rad, 2009-4.
-----
De lindenbomen, die voorheen voor het 'muldershuis' van Lambertus Konijnenbelt stonden, staan er nog steeds.
Johan Mels, 5 dec. 2018.
-----
De Twentsche Courant Tubantia, 4 sept. 2002:
‘Een nieuwe draai’ aan de molen van Noetsele
NIJVERDAL - Werknemers van het Nijverdalse aannemersbedrijf Hegeman en de vrijwilligers van de Werkgroep Renovatie Molen beginnen op korte termijn met de restauratie van de romp van de Noetseler molen op het terrein naast het nieuwbouwcomplex De Noordkamp op de hoek Rijssensestraat/Molenweg. Wethouder J.M.W. Hegeman en directeur H.J.F. Hegeman ondertekenden gistermiddag een overeenkomst voor de uitvoering van de restauratie
Tijdens deze bijeenkomst in het raadhuis overhandigden de wethouder en adjunct-directeur H. Driessen van de Zwolse projectontwikkelaar Planoform op symbolische wijze een cheque van 90.760 euro aan de leden van de werkgroep. Met dit budget moet de restauratie worden uitgevoerd, de rest moet in zelfwerkzaamheid worden gedaan. Het is de bedoeling dat de molenromp in januari gereed is.
‘We geven hiermee een nieuwe draai aan deze molen en laten zien dat het behoud van cultuur en de ontwikkeling van Nijverdal heel goed samen kunnen gaan’, betoogde Driesen. Hegeman vulde aan: ‘We moeten zuinig zijn op onze historie. Het is een goede zaak dat deze molen bewaard blijft voor het nageslacht.’
Een woordvoerder van de werkgroep vertelde dat de Noetseler molen in 1845 is gebouwd en een replica is van de oude molen op landgoed Schuilenburg (Nieuwe Twentseweg), die zo’n 800 jaar geleden al in geschriften wordt genoemd. De achtkante molenromp bestaat uit twee verdiepingen en krijgt een achtkant dak. Het is nog onbekend welke functie de molenromp krijgt. Dat hangt vooral af van de vraag wie dit gebouwtje straks gaat beheren. De romp kan bijvoorbeeld worden gebruikt als informatie- en expositieruimte, exclusieve vergadergelegenheid of wellicht als verkooppunt van agrarische producten uit deze streek."