Molen Waterschap Exmorra, Exmorra/ Eksmoarre

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1882

verdwenen

1913

verbrand

voorganger

Exmorra/ Eksmoarre (Molen van het Gasthuis Bolsward)

opvolger

Molendatabase.net dbnr. 1257

geschiedenis

De polder Exmoarsterhim werd voorheen bemalen door diverse molentjes van uiteenlopende grootte. Bij de oprichting van het Waterschap Exmorra in 1879 werden de boerenmolentjes aangekocht, gesloopt en vervangen door twee forse achtkanters met een vlucht van 20 m. Deze werden op 30 november 1882 feestelijk in gebruik genomen.

Eén van de twee is de nog bestaande Babuurstermolen (Tenbruggencatenummer 01439), de andere (dit record) verbrandde reeds in 1913 door blikseminslag.

Bron: "Komt de Babuurstermolen op non-aktief?", artikel door Gerben D. Wijnja in De Utskoat nr. 29, maart 1983.
-----

Het Waterschap Exmorra werd opgericht in 1881. Het kwam in de plaats van een negental particuliere polders. De werken van deze polders werden door het nieuwe waterschap overgenomen. Nieuwe polderdijken werden gelegd en bestaande verzwaard. De molens van de voormalige polders werden op afbraak verkocht. Het waterschap liet vervolgens twee nieuwe windwatermolens bouwen. Deze kwamen in 1882 gereed.

Het waterschapsgebied werd aanvankelijk bemalen door een tweetal windwatermolens, staande aan de Exmorravaart en aan de Babuurstervaart. De molen aan de Exmorravaart brandde in 1913 af en werd toen vervangen door een windmotor. In 1947 werd de windmotor op zijn beurt vervangen door een elektrisch gemaal. De molen aan de Babuurstervaart (Tenbruggencatenummer 01439) werd in 1968 door het ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk op de lijst van beschermde monumenten geplaatst.

Bron: archief van Waterschap Exmorra c.a., (1879) 1881-1976, Archiefnet.

Op de TK van 1930 staat een stukje noordelijker een windmotor aangegeven.
-----


Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche Courant, 26 mei 1913:
"Te Exmorra (Fr.) is de groote watermolen door den bliksem getroffen en geheel afgebrand.

De Standaard, 24 mei 1913:
"Onweer. Vrijdagnacht ontlastte zich, naar de L. Ct. meldt, boven de omstreken van Tjerkwerd een hevig onweder. De groote watermolen van het waterschap 'Exmorra c.a.' te Exmorra, is door den bliksem getroffen en brandde geheel af. Wel was de brandspuit spoedig aanwezig, maar zij kon den molen niet behouden. Het huis bleef gespaard. De molen is verzekerd bij de maatschappij te Achlum."