Molen Waterradmolen te Vorden, Vorden

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

1714

verdwenen

circa 1946

voorganger

Vorden (Watermolen bij kasteel Vorden)

geschiedenis

Uit het archief van het Hof van Gelderland blijkt dat de in 1665 verwoeste molen in 1714 door een nieuwe werd vervangen. Toen werd namelijk een proces gevoerd met de eigenaar van kasteel Hackfort over de waterrechten. De heer van Hackfort, H.W. van Westerholt tot Hackfort, beweerde dat er toen al 50 jaar geen watermolen bij kasteel Vorden had gestaan en het waterrecht dus verspeeld was. De toenmalige heer van Vorden W.H.C. van Ripperda, dacht daar uiteraard anders over. Hij stuwde het water van de Vordense beek op, waardoor de molen van Hackfort niet goed meer kon draaien. De vete schijnt onderling te zijn bijgelegd; een uitspraak van de rechtbank is niet bekend.

De nieuwe waterradmolen van 1714 lag direct aan de Vordense beek, iets verder stroomopwaarts dan de oude molen; op de plaats waar nu nog resten van de molenwerken in de beek te zien zijn. De molen was voorzien van een onderslagrad en werd als korenmolen gebruikt. De molen werd in de jaren 1727 en 1743 weer "uit de grond opgetimmerd" dus geheel vernieuwd. Aan het einde van de negentiende eeuw kwam de molen buiten gebruik. Het gebouw raakte in verval, maar werd pas kort na de tweede wereldoorlog gesloopt omdat er gevaar dreigde voor spelende kinderen. Een tiental jaren geleden is nog geprobeerd de molen te herbouwen, doch wegens de hoge kosten kwamen de plannen daartoe niet van de grond.

De waterradmolen was eigendom van de eigenaar van kasteel Vorden en zal vroeger zijn gedreven door een pachter of door personen in dienst van de eigenaar. Hun namen zijn wellicht daarom niet in de eigendomsbewijzen of anderszins vermeld. Het is bekend dat pachter Oldenampsen de molen in 1876 in handen had. In 1886 was hij tijdelijk buiten gebruik gesteld en in 1890 draaide de molen helemaal niet meer. Het lijkt daarom aannemelijk dat Oldenampsen ook de laatste molenaar was.

Foto's uit later tijd tonen het steeds verder voortschrijdende verval. Na de Tweede Wereldoorlog stond alleen nog het gebouwtje, een gevaar voor bezoekers en spelende kinderen. Het werd in de 1950-er jaren afgebroken. Slechts de bakstenen bruggenhoofden en wat brokken zandsteen in de beekbedding geven de plaats aan.

Bronnen:
- J. v.d. Broek - Vrienden van de Geldersche Molen.
- "Molens, Mulders, Meesters", H. Hagens, 1978, blz. 231-234.

nog waarneembaar