Molen Leerdamse korenmolen op de Westwal, Leerdam

Leerdam, Utrecht
v

korte karakteristiek

naam
Leerdamse korenmolen op de Westwal
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01210 a
oude dbnr.
V505
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 01210 a Leerdamse korenmolen op de Westwal (Leerdam)
deel van ansicht, coll. H. v.d. Poll

locatie

plaats
Leerdam
plaatsaanduiding
Westwal 34, 4141AP
gemeente
Vijfheerenlanden, Utrecht
streek
Vijfheerenlanden
kadastrale aanduiding 1811-1832
Leerdam B (2) 951 De Maatschappij van Volksvlijt
geo positie
X: 134556, Y: 433737
N: 51.89178, O: 5.09022

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
ronde bovenkruier
inrichting

3 koppel maalstenen

versieringen

De wapensteen bevond zich boven de steen met de volgende tekst die helaas grotendeels onleesbaar is:

Enkele regels:
'Op last van Hunne Edelmogende Heeren Raden'
'behoed voor brand en noodt'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1922 onttakeld 1952 deels gesloopt 1999 eind april gesloopt
geschiedenis

Op de plek waar eens de rondstenen stellingmolen stond, stond eerst een standerdkorenmolen die wegens bouwvalligheid is gesloopt en door de Dordtse molenmaker Pluijm werd vervangen door een nieuwe molen. Bij de molen hoorde ook een rosmolen om in geval van langdurige windstilte toch te kunnen malen. Deze werd in 1770 nog herbouwd.
Tot aan de afschaffing van de 'heerlijke rechten' in de Franse tijd was het een dwangmolen waar de inwoners van het graafschap Leerdam en de baronie Acquoy verplicht waren om daar hun graan te laten malen. Op de windmolen werd ook een dag per week run gemalen voor leerlooierijen. De molen was eeuwenlang eigendom van de prinsen van Oranje als graven van Leerdam, later van de Kroondomeinen, maar kwam in de 19e eeuw in particuliere handen.
De laatste molenaar was Jiles Kon (1833-1914), die de molen al vanaf circa 1860 huurde. Zijn zoon Adrianus Kon (1865-1927) werd in 1914 de eigenaar. De molen was tot 1914 in bedrijf. In 1922 volgde onttakeling en in 1952 sloop tot op ongeveer baliehoogte.
In 1943 was er nog sprake van herstelplannen, maar die werden nooit gerealiseerd.

Informatie oa van E.A.N. Kon, 30 mei 2012

Opregte Haarlemsche Courant, 28 september 1819
Een Windkoren- en Rosmolen en Molenhuis, gelegen te Leerdam, verhuurd aan P.A. Huizers.

Nederlandsche staatscourant, 20 mei 1820
DOMEINEN.
Willem Pernis, ontvanger der domeinen in het kanton Kulenborg, zal, ingevolge bekomene autorisatie, op zaturdag, den 27sten mei 1820, des morgens ten 12 ure, ten huize van C. Wiggelinkhuizen, te Leerdam, in de Fortuin, voor den tijd van één jaar, verhuren: De van ouds gerenomeerde steenen wind-koornmolen , rosmolen en molenhuis, te Leerdam, thans in pacht bij Paulus Arij Huijzer, tot den 26sten mei 1820, voor de somme van f 1300: 00 jaarlijksch, dus dadelijk te aanvaarden. Breeder bij geaffigeerde biljetten omschreven.

Nederlandsche staatscourant, 6 maart 1824
DOMEINEN
Door den Ontvanger der Domeinen, ressort Culemborg, zal te Leerdam, op den 10den april 1824, des voormiddags ten 11 ure, ten overstaan van den te Vianen residerende Notaris F. van den Berg Pz., voor den tijd van drie jaren, worden verpacht: DEN STEENEN WIND KOREN-MOLEN, ROSMOLEN en MOLENHUIS, ingaande den 26sten mei 1824.

Utrechtsche courant, 8 april 1825
De Ontvanger der Domeinen te Vianen, zal.op Zaturdag den 16. April 1825, des voormiddags ten 11 ure, ten huize van C. Wiggelinkhuijzen. te Leerdam, in het openbaar, ten overstaan van den te Vianen residerenden Notaris F. VAN DEN BERG Pz. , aanbesteden , eene aanmerkelijke reparatie aan den KORENMOLEN te Leerdam, bestaande in Timmer- , Smits- , Metsel- en Steenhouwers - Werk, waarvan het bestek ter visie van de belanghebbenden , ten Kantore vaa genoemden Ontvanger, en Notaris gereed legt. Zullende tenzelven dage worden verkocht, den ROSMOLEN aldaar om te slopen.

Utrechts volksblad 4 april 1827
WILLEM PERNIS, Ontvanger der Domeinen te Vianen , daartoe behoorlijk geautoriseerd , zal op Zaturdag den 28, April 1827, des middags ten uure, te Leerdam, in het openbaar, voor den tijd van drie jaren, verhuren: Den KORENMOLEN, ROSMOLEN en MOLENHUIS, te Leerdam, alles in de beste order gesitueerd , waarvan de Conduio van verhuring tér lezing ligt, ten Kantore van den Ontvanger voornoemd, en nadere informatie en aanwijzing te bekomen bjj den Opzigter der Domeinen in Leerdam.

Arnhemsche courant, 22 mei 1830
En voorts op Donderdag den 27sten daaraanvolgende, des voormiddags ten tien ure, ten huize en herberge van C. Wiggelikhuizen, te Leerdam, ten overstaan van den Heer F. van den Berg, openbaar Notaris, residerende te Vianen, publiek aan de minstaannemende doen aanbesteeden:
Het M A- K E N of PLAATSEN der M O L E N A A R S W O- N I N G in den Koornwindmolen te Leerdam , alsmede het VERANDEREN van den ROSMOLEN in eene Wagenschuur, met de LEVERANTIE van alle daartoe benoodigde MATERIALEN. Het bestek en conditien dezer besteding, zullen acht dagen te voren , ten huize van C.WIGGINKHUIZEN voormeld , door een ieder kunnen gezien en gelezen worden. De Ontvanger voornoemd , H.M. van ERMEL.

nog waarneembaar

In de molenromp was in de jaren tachtig van de vorige eeuw een kleine tingieterij gevestigd.
Nu is de gehele molen afgebroken. Ervoor in de plaats is een wooncomplex gebouwd, 'De Molenburcht'.