Molen Polder 395, De Witte Molen, Bolsward/ Boalsert

Bolsward/ Boalsert, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
Polder 395, De Witte Molen
modeltype
Spinnenkop
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03650
oude dbnr.
V237
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 03650 Polder 395, De Witte Molen (Bolsward/ Boalsert)
Foto: nn. (coll. Robin Meinen)

locatie

plaats
Bolsward/ Boalsert
plaatsaanduiding
ca. 700 m NNO van boerderij Groot Equart
gemeente
Súdwest-Fryslân, Fryslân
plaats(en) voorheen
Hartwerd/ Hartwert
streek
Wûnseradiel
kadastrale aanduiding 1811-1832
Burgwerd A (6) 509 St. Anthony Gasthuis Bolsward
geo positie
X: 165392, Y: 564591
N: 53.06808, O: 5.54225

constructie

modeltype
Spinnenkop
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante ondertoren
inrichting

Vijzel ca. 2 m opvoerhoogte

plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
vlucht
15,50 m
wiekvorm
houten roeden
over de as

houten as

afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1949 onttakeld 2000 restant gesloopt
eigendomshistorie

Eigenaar: St. Anthoniegasthuis, Bolsward. 
Huurder: J.S. Hoekstra, Bolsward. 
Molenmaker: Wed. S. Huitema & Zn., Bolsward.

geschiedenis

Het oudste document waarin sprake is van een molen dateert uit 1705. Toen verkocht Petronella Equarda, huisvrouw van Jacobus Boerboom, de boerderij Groot Equard aan het St. Anthonygasthuis.

De molen ontleent zijn naam aan de witte kleur van het onderhuis. Dit diende om bij nacht op afstand de snelheid van de donkere wieken tegen de witte achtergrond goed te kunnen zien, bovendien was er door reflectie van maanlicht meer licht op het erf. De molen was in vergelijking met omliggende spinnenkoppen vrij fors uitgevallen, met een vlucht van ongeveer tien meter. De molen had geen vangstok, maar twee vangtouwen die bezijden staart waren bevestigd. Hij had oorspronkelijk alleen een deur aan de noordzijde, om bij noordenwind toch naar binnen en buiten te kunnen werd later een luik aan de oostzijde gemaakt.

Sinds 1873 was de familie Hoekstra bewoner van de boerderij op Groot Equart. In de Tweede Wereldoorlog diende de molen tijdens een overval op de boerderij als toevluchtsoord voor onderduikers op die boerderij.

De molen bemaalde de polder 395 (60 ha).

In 1943 verkeerde de molen nog in goede staat. 

In 1948 werd de molen gedeeltijk gesloopt.

Op 15 november 1949 draaide de schroef voor het eerst op een ruwoliemotor. De te bemalen oppervlakte bedroeg 110 pondemaat eigenland en 62 pondemaat voor derden. Door toevoeging van de plaatsen van D.T. Scheltinga en H.K. Brandsma werd de polder 350 pondemaat groot.

In 1957 was de ondertoren nog aanwezig. 

In 1987 werd in ruilverkavelingsverband een nieuwe grotere polder gevormd met een gemaal aan de Kloostervaart. De schroef in het onderhuis van de molen kwam daarmee buiten gebruik. De toestand van het molenrestant ging zienderogen achteruit, ook door baldadige jeugd.

Bron: informatie van G.J. Hoekstra in De Witte Molen, art. in De Utskoat nr. 58, juni 1990.

Op 10 januari 2000 viel de romp ten slotte ten offer aan de uitbreiding van Bolsward. Het molenrestant werd zonder toestemming van de eigenaar door de gemeente gesloopt. Hier lopen nog [?] processen over. Het enige dat er nog van over is, is de schroef. Die ligt/lag op het erf van de boer van Groot Equart, die ook eigenaar van de romp was.
Bron: onbekend. 

Op 25 januari 2000 werd het bouwvallige spinnenkoprestant in opdracht van de Ruilverkavelingscommissie gesloopt door de firma Haarsma uit Tjerkwerd. Dankzij kordaat optreden van veehouder R. Hoekstra kon de originele schroef van de sloop worden gered.
Bron: De Utskoat nr. 97, maart 2000.

bronnen

Bron: archief Ten Bruggencate.