Molen De Zwaan (2e plek), Vinkel

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1902

geplaatst

verdwenen

voor 1964

gesloopt, overplaatsing

afkomstig van

Vinkel (De Zwaan (1e plek))

opvolger

Vinkel (De Zwaan)

geschiedenis

In 1902 werd de molen naar buiten het dorp verplaatst, en als beltmolen neergezet.

In juni 1964 werd de molen andermaal gesloopt door molenmaker J.D. Medendorp uit Zuidlaren en vervolgens door hem herbouwd in Holland, Michigan (U.S.A) als een achtkante stellingmolen (zie onderstaande foto en de website).
Het achtkant is bekleed met zogenaamde "shingles" , een in Amerika vaker voorkomend soort schaliën van groot formaat. Rietgedekte daken zijn helemaal onbekend daar in Amerika.
De kap is met koperen pannen gedekt en nu wat groen uitgeslagen.

Het achtkant was oorspronkelijk voorzien van zogenaamde uitbrekers, zoals dat in de Zaanstreek gebruikelijk was.
Er werd wel gedacht dat de molen afkomstig was uit Krommenie, dbnr 3182, maar het sloopjaar komt niet overeen.

In Windbrief nr. 97 schrijft J.S. Bakker dat de mogelijkheid bestaat dat de Vinkelse molen een uit Zuid Holland afkomstige watermolen is. Gezien de vlucht van 25,5 meter en de lange spruit lijkt dit inderdaad voor de hand liggend. Ondanks het feit dat De Zwaan groter was dan zijn collega hennepkloppers, zal hij nooit met een vlucht van meer dan 22 meter zijn uitgerust. Een ander punt dat de verplaatsing ontkracht is de gefaseerde sloop in Krommenie.
-----

De bovenas in De Zwaan is van ijzergieterij NSBM Fyenoord, gegoten omstreeks 1842 (informatie van molenmaker J.D. Medendorp); dit merk zou je in de Zaanstreek haast niet verwachten.
Martin E. van Doornik, 27 okt. 2007.
-----

De ijzeren as, de staakijzers en molenstenen van Vinkel zijn naar Holland-Michigan gegaan. De laatste molenaar in Vinkel zou een in goede staat verkerend spoorwiel gekocht hebben omdat het oude te slecht was. Dat spoorwiel dat hij gekocht had, zou uit Den Bosch komen; hetgeen volstrekt onmogelijk lijkt omdat de laatste molen daar in 1922 onttakeld was. Het originele spoorwiel in Vinkel had wel uit die stad kunnen komen zoals hiervoor genoemd. Het originele spoorwiel is in 1964 afgevoerd, het goede spoorwiel is elders in een Nederlandse molen toegepast en voor Holland-Michigan is een nieuw spoorwiel gemaakt.
In de weken voordat de molen van Vinkel gesloopt werd, is hij in de rouwstand gezet.

Een opmetingstekening van de molen is te vinden in “Molenbouw” van Anton Sipman, de tekening die door De Hollandsche Molen jarenlang verkocht is, is niet correct.
De tekening van Sipman is op een klein detail ook niet juist: Sipman heeft de hoekstijlen kaarsrecht getekend terwijl je op foto’s kunt zien dat die gedeeltelijk een bocht hadden; die bocht was oorspronkelijk doorgezet in de uitbrekers die in Vinkel niet waren toegepast.
Nico Jurgens, 14 juni 2009.


Van 1884 tot 1964 heeft er in Vinkel een molen gestaan "de Zwaan". De molen is, na een keer in het dorp zelf verhuisd te zijn, in 1964 verscheept naar Amerika. Hij is herbouwd in het plaatsje Holland.
Nu is er een groep mensen in Vinkel aan de slag gegaan om een replica van molen de Zwaan in Vinkel te plaatsen. Met dit project zijn we finalist in de dorpenderby bij Omroep Brabant, indien we winnen krijgen we € 25.000. Dit is alvast een begin om alles gerealiseerd te krijgen.
Hans Kappen, Stichting de Vinkelse Molen, Molenprikbord 25 okt. 2010.

De nieuwe molen kwam in 2020 gereed, en werd op 20 september 2020 in bedrijf gesteld.

nog waarneembaar