Molen A, Burgerbrug

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1742

verdwenen

1928

verbrand

geschiedenis

Deze molen

Quohier van alle de Familien of Huyshoudingen uit 1742 (polderarchief Zijpe No. 363):
Molenaar Arrien Gerritsz, een weduwnaar met twee kinderen.
Bron: "Molenaars in de Zijpe in 1674 en 1742", art. door J.T. Bremer in Zijper Historische Bladen 01-1984.
-----

De molen bemaalde de polderafdeling A, met een oppervlakte van 300 ha, en was uitgerust met een vijzel.

Deze molen behoorde tot de grotere Zijper binnenkruiers met een vlucht van 25,70 meter en kon alleen uitmalen.

Verbrand door blikseminslag in de zomer van 1928 en vervangen door een elektrisch gemaal. Twee draaistroom-elektromotoren van 25 en 15 pk, gekoppeld aan stalen vijzels, opbrengst 16 en 33 m3 per minuut.
-----

De molen verbrandde op 29 juli 1928 ten gevolge van blikseminslag.
Bron: archief Ten Bruggencate.

Nieuwe Hoornsche Courant, 31 juli 1928:
"Watermolen afgebrand
Zondagavond brandde door het inslaan van den bliksem de watermolen, staande tusschen Burgerbrug (Zijpe) en den West-Frieschendijk, tot den grond toe af. Het bij den molen staande huis van den molenaar Wildeboer bleef gespaard."


De Zijpe en Hazepolder

De bedijking van de Zijpe, vroeger reeds eenmaal vruchteloos beproefd, is in het midden der zestiende eeuw opnieuw ondernomen. Het eerste octrooi is toen daartoe verleend in 1552. De tegenspoeden, die het werk ondervond, noopten de Staten tot het verlenen van nieuwe voorrechten, o.a. bij octrooi van 24 juli 1560.

In 1570 was de polder in cultuur gebracht en hij werd door vele boeren bewoond, toen de zware vloed van Allerheiligen de dijken verbrak en het nieuwe land overstroomde. De pogingen, twee jaar later aangewend om de Zijpe te herdijken, bleven ijdel, daar het te zwak aangelegde werk in de eerstvolgende winter weer bezweek.

Na die tijd bleef het land gedurende 24 jaar verdronken liggen. De molens werden de een na de ander afgebroken en verkocht (zie Boekelermeer Tenbruggencatenummer 04263 c, Bergermeer, Tenbruggencatenummer 06721 f). Eerst in 1597 werd de onderneming, na het verkrijgen van het nieuwe octrooi van 20 september 1596, met kracht hervat en gelukkig ten einde gebracht.

De Zijpe telde 22 bemalingen, beschermd door waterkerende kaden, die ieder haar bemalingsinrichting hebben, waarmee haar water werd uitgemalen op de Groote Sloot, de egalementvaarten en het Noordhollands Kanaal, alle deel uitmakende van de Schermerboezem. De hogere delen werden niet bemalen, maar hier werd dikwijls juist door inmaalinstallaties het peil hoger gehouden.

Vanaf 1597/1598 stonden er aan de Kolk drie strijkmolens die de binnenboezem afmaalden op zee. Omdat bleek dat de boezem net zo goed door natuurlijke lozing op peil gehouden kon worden, verviel deze bemaling alweer in 1610.

De Hazepolder had geen bemaling. Hij ontving, door een duiker in de Hazedwarsdijk, het overtollige water van het Pettemervlak, en loosde dit met zijn eigen water door middel van een duiker in de Schoorlsche Zeedijk op de Hondsbossche Vaart, deel van de Schermerboezem.

Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- "Fier in de wind, de Zijper molens", L.F. van Loo, 2001.