Molen De Gortmolen / De Grenadier, Goes

Goes, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
De Gortmolen / De Grenadier
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
runmolen, gortmolen, pelmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
10348
oude dbnr.
V1916
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 10348 De Gortmolen / De Grenadier (Goes)
Anoniem schilderij, 19e eeuw

locatie

plaats
Goes
plaatsaanduiding
op het ravelijn de Grenadier
gemeente
Goes, Zeeland
streek
Zuid-Beveland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Goes D (1) 842 Willem Frederik van den Burgt van Lichtenbergh, fabrikant
geo positie
X: 50828, Y: 391390
N: 51.50188, O: 3.88682

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verplaatst
verdwenen
verplaatst
verplaatst naar
geschiedenis

Oorspronkelijk werd De Grenadier in 1695 te Dordrecht gebouwd als schorsmolen [deze molen kennen wij niet in Dordrecht. Red.], in 1744 werd hij naar Goes verplaatst.

De achtkante stellingmolen heette De Grenadier en werd ook wel De Gortmolen genoemd. Het was een vrij groot industrieel complex: de windmolen dreef de pelstenen aan en een rosmolen het mosterd- en chocoladewerk.

1775: In juli 1775 verkreeg Appolonia Weksteen (wed. van Pieter de Keijser) toestemming om haar gort- en pelmolen op het Ravelijn De Grenadier te verkopen met het octrooi dat op de 20e december 1766 verkregen werd om voor de tijd van 14 jaar met uitsluiting van alle anderen de gort- en pelmolen te mogen gaande houden. 

1777: In 1777 kreeg Jacobus van Kleijnputte toestemming om met uitsluiting van anderen hier een chocoladefabriek te mogen vestigen, dit voor een periode van 15 jaren. Deze chocolademolen liet hij overbrengen van Vlissingen naar Goes. 

1792: Jacobus van Kleijnputte verkocht in maart zijn pel- en gortmolen alsook zijn chocoladefabriek, staande op het Ravelijn de Grenadier bij de Koepoort, aan zijn zonen Pieter en Jacobus, dit met en onder het genot van de octrooien die hij voor zijn gortmolen en chocoladefabriek heeft verkregen

1792: In juni 1792 werd de gebroeders nog eens 14 jaar toestemming verleend om de molen met de verkregen octrooien voort te zetten. 

1804: In juni 1804 kregen de gebroeders Pieter en Jacobus toestemming om op hun pelmolen ‘het benodigde vuurwerk voor twee paar chocolaad steenen’ te doen stellen. 

1806: In augustus 1806 verzochten de gebroeders verlenging van de verkregen octrooien, die zij kregen voor weer 15 jaren tot 1822. 
Bron: Historie van Goes

 

26-01-1808 Oprechte Haarlemsche courant / Bron: KB www.delpher.nl/

Door Sterfgeval uit de hand, op zeer voordelige Conditien te Koop: De van ouds vermaarde en bloeijende PEL- en GORTMOLEN, genaamd DE GRENADIER, met de daarbij zijnde Chocolaade-Fabriek, Paarden, Gereedschappen, en 't geen er verder toebehoord en aangeboden zal worden, staande binnen de Stad Goes. Wordende geëxerceerd onder de Firma van Gebroeders vn Kleijnputte; nadere onderrigting te bekomen bij Pieter van Kleijnputte aldaar.

10-06-1830 Middelburgsche courant  / Bron: KB www.delpher.nl/
Door sterfgeval uit de hand te koop
1. De Chocolaad-Fabriek, Pel- en Mosterdmolen, De Grenadier, voorzien, met één woord, van alles wat tot eene wel ingerigte Fabriek behoort, mitsgaders van een zeer logeabel, en voor weinige jaren bijna geheel herbouwd woonhuis, bestaande uit acht Beneden- en vijf Boven-kamers, ruime Droogzolders, Keuken, Kelder, Strijk- en Wasch-kamers, met deszelfs wel aangelegde Erve enz.
2. De Wind-Olie-Molen De Hoop, met dubbeld Werk, ruime en wel ingerigte Zaadzolders, twee Oliebakken, te zamen voor 170 Aam Olie, en daarbij behoorende Huizinge.
enz. Alles staande en gelegen binnen de Stad Goes, Prov. Zeeland.

 

1856: De molen werd in 1856 na een openbare verkoping verplaatst naar Driewegen. 
Bron: artikel door Ton Meesters en H. Loos in De Windmolen nr. 58, okt. 1989. 

foto's

foto's