Molen De Oude Steenen Molen (opvolger), Heijen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1925

verdwenen

1944

door oorlogsgeweld

voorganger

Heijen (De Oude Steenen Molen)

opvolger

Heijen-Diekendaal (Gerardamolen)

geschiedenis

Tot het midden van de 19de eeuw waren de boeren uit Heijen en omgeving voor hun maalgoed aangewezen op de molens van Gennep, Afferden of aan de Kendel.
Toen nam Jan Mathijs Clevers uit Well het initiatief op de hei tussen Afferden en Heijen een stenen bergmolen te bouwen.

Het provinciaal bestuur gaf toestemming (1861) en bij het gereedkomen van de korenwindmolen liet hij een steen naast de poort inmetselen met zijn initialen IMC en die van zijn vrouw Hendrika Josepha Habraken: IMC 1862 HIH.
Dertig jaren lang voerde Jan het maalbedrijf.
Toen ging de molen in eigendom over aan zijn drie zoons en één dochter (1892).

Zoon Gerard was de zaakvoerder en bleef dit tot 1898, het jaar dat zijn broer Frans als alleen eigenaar de vang ging hanteren.
In het molenhuis met schuur en stal werd ook een café geopend, dat goed ging lopen toen er tegenover de molen een tramhalte van de MBS (Maas Buurt Spoorweg) kwam.
Lambert Janssen uit het Brabantse Haps was de volgende eigenaar van de windmolen (1910), maar hij stierf al na enkele jaren.
Zijn weduwe, achter blijvend met vijf kleine kinderen, restte daarop niets anders dan de molen te laten veilen (1918).
Hij kwam aan voerman Fons J. Swertz uit Afferden.
Deze hield de molen in bedrijf tot 1923 om hem vervolgens aan Jan Wagemans, molenaar te Escharen, te verkopen.

De vrees van elke molenaar werd in 1925 bewaarheid: tijdens een hevige storm sloeg het 26 m lange gevlucht door de vang, brak er brand uit in de kap en ging de hele molen in vlammen op.
Molenaar Wagemans maakte toen van de nood een deugd.
Hij liet de molen weliswaar herbouwen, maar plaatste onder in de nieuwe molen meteen een maalstoel met een koppel stenen, aangedreven door een Deutz gloeikopmotor.
Hij kon zodoende te allen tijde malen.
Elf jaar later had in zijn café de verkoop van de molen annex alle andere eigendommen plaats. Broer Theo, molenaar op de ouderlijke molen te Beers, was de koper (1929).
Deze deed de Heijense molen echter nog dat zelfde jaar over aan Peter Wagemans uit Beers. En terwijl de molen doordraaide, veranderde hij in 1931 nog eens van eigenaar: de gebr. Kessels uit Meerlo.
Na een boedelscheiding werd Martin Kessels uit Heijen eigenaar (1942).
In de geest van de tijd kreeg de molen stroomlijnwieken en plaatste men een mengketel, een voorreiniger en een koekenbreker.
Tijdens de maanden dat Noord Limburg oorlogsgebied was, gebruikten militairen hoge gebouwen waaronder molens en kerktorens, als uitkijkpost.
Geen wonder dat vele onder geschutsvuur kwamen te liggen of opgeblazen werden.
Dit laatste was ook met de Heijense molen het geval.
Na de bevrijding was van de trotse molen slechts een puinhoop over.
De gietijzeren molenas, die de val van het gevlucht na de explosie had overleefd, werd gebruikt voor het herstel van de later weer afgebroken, prachtig gelegen windmolen in Escharen (N.B.).
De maalactiviteiten werden hervat in de ruimte in de belt door een maalstoel met een dieselmotor (1945).

Bron: Molenbulletin 1e jaargang 1996 nr 2, Molenstichting Limburg. Tekst van W. van Dinther.