Molen De Slikpot / Zuidpoldermolen voorganger, Edam

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1640

circa

verdwenen

circa 1660

verbrand

opvolger

Edam (Molen van de Zuidpolder)

geschiedenis

Deze molen bemaalde de oorspronkelijk 737 ha grote Zuidpolder op de Schermerboezem. Momenteel is het bemalingsgebied nog 590 ha groot.

In de vroege Middeleeuwen behoorde wat nu de Zuidpolder wordt genoemd waterstaatkundig gezien tot het noordelijk van Edam gelegen veenachtige gebied van de Zeevang (Tenbruggencatenummer 01056 q). Het heette toen Warderbroeck en hoorde, totdat Edam werd gesticht, bij Warder. In dit gebied lag de IJe, een veenriviertje dat bij het huidige Volendam in de Zuiderzee uitstroomde en waarvan de monding als haven van Edam dienst deed. Nadat deze haven door dichtslibbing onbruikbaar was geworden werd kort na 1357, als nieuwe uitweg naar zee, de huidige haven het Oorgat, gegraven. Hierdoor werd het zuidelijke deel van de Zeevang van de rest van het gebied afgesneden, wat later na de inpoldering tot de naam Zuidpolder zal hebben geleid.

Blijkens een kaart uit 1630 lag de polder toen gemeen met de naburige polder Katwoude (Tenbruggencatenummer 06655 a) en was er nog geen molen aanwezig.

De molen heeft waarschijnlijk kort gefunctioneerd daar deze waarschijnlijk door brand verloren is gegaan. Met de herbouw heeft men rond 1660 enige jaren gewacht om het zonder windbemaling te proberen. Archiefstukken spreken in 1678 duidelijk over het bestaan van een watermolenaar, zodat het bouwjaar van de opvolger, mede gezien de constructie, richting 1670 gaat.

Een klein stuk van de Zuidpolder werd door de aanleg van de nieuwe Trekvaart na 1660 afgesneden van de rest. Zie Molen Westerbuiten, Tenbruggencatenummer 06653 a.

Bronnen:
- Nederlandse Molendatabase
- Tot verbeteringe van de neeringe deser Stede: Edam en de Zeevang in de late Middeleeuwen en de 16de eeuw door C. Boschma-Aarnoudse, 2003. Zie Google Books.
- Molens van Edam door D.M. Bunskoeke, 1999.