Molen De Hersteller, Leeuwarden/ Ljouwert

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1819

verdwenen

1903

gesloopt

geschiedenis

In 1819 kwam er een molen bij aan de Schenkenschans, het graven van een kolk en vaart daarvoor werd in opdracht van S. Salverda op 15 maart aanbesteed (bron: Leeuwarder Courant 5 maart 1819). De bouw van drie arbeiderswoningen onder één dak bij de nieuw te zetten zaagmolen werd iets later aanbesteed (bron: Leeuwarder Courant 23 april 1819). Deze molen kwam aan de vaart naar Sneek, de Zwette, te staan en kreeg van het kadaster sectie D no. 8 als aanduiding mee; de driedubbele arbeiderswoning kwam achter de molen te staan. Jacob Salverda werd als eigenaar genoemd.
Suffridus Salverda overleed op 7 februari 1851.

In 1857 was de molen eigendom van drie timmerbazen en twee kooplieden. Van hen kocht Jacob Keyzer de molen voor ƒ 10.000. Keyzer was ambtenaar op Java (Oost-Indië) en met verlof in Nederland, hij bleef hier ongeveer 10 jaar. De molen werd beschreven als "een grote en forse molen, breed ruim 7 meter, hoog 23 meter en een vlugt van 19,40 m, met daarbij een ruime houtkolk, houtloods en 3 knechtswoningen".

In 1867 nam Wytse Thomas Overmeer uit Makkum De Hersteller over voor ƒ 12.000. Al vrij snel schakelde Overmeer over op stoomaandrijving om niet geheel van de wind afhankelijk te zijn. Rond 1870 werd de molen gefotografeerd. Op de voorgrond, achter de twee mannen, is de kade van de Zwette te zien. Rechts het dubbele huis bij de molen, erachter een droogschuur.

In de nacht van 24 op 25 februari 1897 brandde de stoomzagerij af. De brandweer dorst niet te blussen vanwege gevreesd ontploffingsgevaar van de stoomketel, die een geweldige stoomontwikkeling gaf. Nog hetzelfde jaar werd een nieuwe stoomzagerij gebouwd.

Na de ingebruikneming daarvan bleek de windmolen niet meer nodig. Volgens de Leeuwarder Courant van 1 mei 1903 werd de "wind-houtzaagmolen" van de Leeuwarder Houthandel (Schenkenschans) op afbraak verkocht op 11 mei 1903. In 1919 nam het bedrijf de naastgelegen molen De Eendracht (Tenbruggencatenummer 02982 a) over om ruimte te creëren voor uitbreiding.

Bronnen:
- artikelen door P. Timmermans en L. Kamminga in De Utskoat nr. 65, maart 1992. Verzameling H. van der Kaay.
- informatie van Dick Bunskoeke, 28/30 nov. 2009.
- Tresoar, Memories van successie 1818-1927, Toegangsnr. : 42, Inventarisnr. : 11073, Dagregisternr.: 1220, Register IV : 3143.