Molen Polder Heerenzijl, Molen van Veldhuis, Terkaple

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1884

verdwenen

1935

gesloopt

afkomstig van

Tjalleberd/ Tsjalbert (Vierde en Vijfde Veendistrict, De Droogmaker)

voorganger

Terkaple (Polder 86)

opvolger

Molendatabase.net dbnr. 858

geschiedenis

In 1884 verkocht het polderbestuur van het Vierde en Vijfde Veendistrict de oorspronkelijk in 1851 gebouwde molen te Tjalleberd voor ƒ 1250,- aan de heer L. de Goet, "gemachtigde van de commissie tot daarstelling van één poldermolen te Goïngarijp".

De eerste bewoner en molenaar was Oene Jans Portijk, die heeft gedurende zijn 21-jarig dienstverband enige overstromingen heeft meegemaakt. "Doch de molen smeet meer uit dan eenige andere van zijn soort en hierdoor was men het water, door dag en nacht te malen, spoedig weer meester".

Toch waren de ingelanden in 1904 niet erg tevreden, want in de voorjaarsvergadering van dat jaar werd geklaagd dat aan de bemaling niet de nodige zorg werd besteed; door overtollig water was veel schade geleden en de molen had gebreken als gevolg van onvoldoende onderhoud. Besloten werd een windmotor aan te schaffen, en deze werd in 1905 gebouwd. Daarna werd de polder door beide molens samen droog gehouden, zie Polder Hercules.

Van 1905 tot 1918 was Portijks zoon H.G. Popma zijn opvolger, daarna is die veehouder geworden in een naburig dorp. Vanaf 1921 was de molen niet meer bewoond, mede als gevolg van de steeds slechter wordende toestand. Als molenaars fungeerden toen de bewoners van de nabijgelegen boerenplaats, o.a. U.T. Westerterp, W. Schaap en als laatste G.Tj. Veldhuis.

Tegen het einde kon er niet meer met harde wind worden gemalen, "daar het loopende werk zeer slecht wordt en hij niet meer, zooals men zegt, onder den vang wil staan". De watermolen werd in 1935 gesloopt.

Bronnen:
- Artikel Uit de knipseldoos nr. 55 door Popke Timmermans, in De Utskoat nr. 98, juni 2000. Met dank aan H. van der Kaay en Frans Kerstens.
- Molinologie, tijdschrift voor molenstudie, TIMS-Nederland/Vlaanderen, Nr. 13, 2000.
-----

Op de Waterstaatskaart van 1947 staat ter plekke een windmotor aangegeven.
-----

De eerste bewoner en molenaar Oene Jans Portijk zou met de molen zijn meeverhuisd vanuit Tjalbert.
Bron: Wikipedia.
In Tjalbert wordt Portijk echter niet genoemd als molenaar.