Molen Veerpolder, De Veermolen (2e), Haarlem

Haarlem, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Veerpolder, De Veermolen (2e)
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00011
oude dbnr.
V344
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 00011 Veerpolder, De Veermolen (2e) (Haarlem)
Foto: Leo Middelkoop, 1994

locatie

plaats
Haarlem
plaatsaanduiding
Penningsveer A35
gemeente
Haarlem, Noord-Holland
plaats(en) voorheen
Penningsveer
streek
Zuid-Kennemerland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Haarlemmerliede D (1) 32 Ingelanden van de Veerpolder
geo positie
X: 106402, Y: 489430
N: 52.39057, O: 4.67329

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
scheprad 4,50 m Ø, 37 cm breed
vijzel 1,52 m Ø (1894)
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
20 m (1864)<br>21,45 m (1894)
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 419 buiten 1981 1982 buiten 1998 21,50
Derckx ✉︎ 420 binnen 1981 1982 binnen 1998 21,30
onbekend ✉︎ g.n. buiten ? <1920 buiten 1980 21,45
Pot ✉︎ 1510 buiten 1887 buiten 1980 21,45
bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1180 1878 1878? 1998
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
herbouwd
verdwenen
afgebrand
geschiedenis
De Veermolen werd waarschijnlijk in of kort na 1701 gebouwd, want op 30 mei van dat jaar kreeg de polder toestemming van Rijnland om een nieuwe molen te bouwen, mits hij op de oude voet werd geplaatst. Van de oude molen werd daarbij opgemerkt dat hij door ouderdom geheel verzwakt was.

De molen van de Veerpolder werd in 1874 voorzien van een stalen vijzel. Tijdens de uitvoering van dit werk werd de polder tijdelijk bemalen door een hulpmolen in de vorm van een vijzelmolentje met 11,5 m vlucht, dat nadien weer werd verkocht. In 1938 werd in de molen een elektrische aandrijving op de vijzel gemaakt. Hoewel deze installatie zodanig was ontworpen dat ook met windkracht kon worden gemalen schijnt dit nadien niet meer te zijn gebeurd.

Na jarenlange stilstand en verval werd in 1980 met de restauratie begonnen. Op Nationale Molendag 1982 was de molen uitwendig weer compleet. Helaas werd, mede doordat er vlak bij de molen inmiddels een nieuw volautomatisch gemaal was gebouwd, nooit meer serieus gedacht over maalvaardig maken.

Vanaf 1982 was de molen regelmatig draaiend te zien en als 'open monument' een grote publiekstrekker voor recreanten. Helaas verminderde bij de eigenaar geleidelijk aan de interesse. Per 1 oktober 1997 stond de molen, nadat de eigenaar de huurder/vrijwillig molenaar de wacht had aangezegd, enige maanden leeg en was er geen beheerder. Dat heeft zich duur uitbetaald: in de vroege ochtend van zondag 3 mei 1998 werd deze molen door vandalen in brand gestoken. Alhoewel De Veer de brand staande overleefde, bleek voor de herbouw, op de fundering en de motorvijzel na, niets meer bruikbaar.

In 2002 werd op de plek van de oude Veer een nieuwe molen opgeleverd.
-----

Bemaling van de Veerpolder tot 1938; daarna behuizing van het elektrisch gemaal tot 1983. Tot ongeveer 1976 werd de molen bewoond door Wilhelmus Bastiaanse en Emma Cornelissens, de overgrootouders van Corrine Maas, die ons deze gegevens verstrekte.
Met aanvulling van Martine, 9 sept. 2023.

aanvullingen

trivia
De molen had geen Eriksson-installatie, maar een aandrijving met een elektromotor van HEEMAF. De motor was door middel van een hefboom verschuifbaar op een rail. Een identieke installatie is nog aanwezig op de molen van de Vijfhuizer- en Poelpolder. De polderbesturen van zowel de Veer- als Vijfhuizerpolder waren in 1938 hetzelfde en hebben voor beide polders besloten tot de mogelijkheid van elektrische bemaling. In beide molens werd het werk uitgevoerd door molenmaker Moeijes uit Oudorp.
Harry van Hoorn, 22 dec. 2016.
------

Ik was hier molenaar van 1992 tot 1997 en heb eigenhandig de molen weer maalvaardig gemaakt. De molen heeft op windkracht kunnen malen door het verwijderen van een blokkering van de wachtdeur en het aanbrengen van een aantal borgpennen tussen het houten vijzelwiel en de flens van de vijzelaandrijving. Het toenmalige waterschap Groot-Haarlemmermeer verbood mij echter te malen. Er is ooit gesproken over een maalcircuit via het toen nog open Vuilrak, maar de moleneigenaar weigerde medewerking. Ook bemiddelingspogingen van Arie de Koning mochten niet baten.
Harry van Hoorn, 19 februari 2008.
-----

Volgens "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864, had de molen een vlucht van 20 m. De afmetingen van het scheprad komen ook daaruit.

Volgens het Jaarboek 1977 van Historische Vereniging Haerlem werd in de 1920-er jaren de horizontale beplanking van het onderstuk vervangen door verticale.
-----

Binnenroe tot 1980 hout en buitenroe Pot no. 1510 uit 1887, een 2e hands roe uit een poldermolen in Echten, prov. Friesland.
Van deze molen is vanuit het provinciaal NH Molenboek uit 1981, no. 140 in de inventarisatie, een complete beschrijving te geven incl. alle gaande werken.
In de roedendatabase gevonden wat er in periode 1982-1998 aan roeden in zat:
- Derckx binnenroe no. 420, lang 21,30 m
- buitenroe no. 419, lang 21,50 m, gestoken 3/1982
Bron: veldwerk LM.
Jan de Witte, 24 nov. 2019.