- naam
- Molen Edens voorganger
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- pelmolen, korenmolen
- bouwjaar
- verdwenen
- toestand
- verdwenen
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 06442 a
- oude dbnr.
- V13869
- Meest recente aanpassing
Molen Edens voorganger, Winschoten
Winschoten, Groningen
v
locatie
- plaats
- Winschoten
- plaatsaanduiding
- stad, de oostelijke der drie molens
- gemeente
- Oldambt, Groningen
- streek
- Oldambt
- kadastrale aanduiding 1811-1832
- Winschoten F (1) 803 Gerhard Eikema, molenaar
- geo positie
-
X: 265005, Y: 574571N: 53.14658, O: 7.03142
constructie
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
geschiedenis
- toestand
- verdwenen
- bouwjaar
-
circa
- verdwenen
-
verplaatst
- geschiedenis
-
Molen Edens is de oudste van de drie windmolens die Winschoten kent. Oprichter moet tussen 1704 en 1717 de vermogende Douwe Hessels zijn geweest. De eerste vermelding is van 3 maart 1718, toen zjin weduwe Grietje Henrichs een "leerbereidingsmolen met het gereedschap .... benevens alle vellen en leer" verkocht aan Joest Thobias, en mee "verkocht een pelmolen op deze kampe staande met zijl en trail en andere gereedschappen daarbij behorende". Het zal geen gecombineerde molen zijn geweest, maar twee aparte werktuigen.
Joest Thobias (of Thobijas) kwam uit Niehove en betaalde 3720 Car. gulden voor hun nieuwe bezit.
Op 22 augustus 1738 werd stiefzoon Jurrien Balles voor 3000 gulden de nieuwe eigenaar, Joest werd op 19 november 1738 begraven.
Op 23 juli 1761 verleenden Provinciale Staten en Burgemeesters en Raad van Groningen aan Jurrien Balles toestemming "desselvs pelmolen te verplaatsen" naar het oosten van zijn terrein. Daarmee zou de "versettene molen eenige voeten boven de voorschr. tuingrond in de vlugt zoude moeten draaijen", voorwaarde was dat Jurrien met de omwonenden een overeenkomst zou treffen over eventuele overlast.
In de loop van 1762 werd de bestaande pelmolen afgebroken en verplaatst in oostelijke richting. De overeenkomst met de omwonenden kwam pas op 24 januari 1763 tot stand. Hierbij werd formeel toegestaan "dat de vlugt van de roeden der moolen zo in den Jaare 1762 nieuws is gezettet, vrij en onverhindert moge zijn".
Jurriens vrouw Anje Garbrants overleed tijdens of na de herbouw van de molen, en werd op 25 september 1762 begraven, en ruim een maand later, op 1 november, zijn enige dochter Anje Jurriens. Waarschijnlijk werd de overeenkomst met de omwonenden door deze tragische gebeurtenissen verschoven naar 24 januari 1763. Dat jaartal staat op een gevelsteentje boven de ingang van de huidige molen, en is dus niet het bouwjaar.
Bron: Vroegere eigenaren van Molen Edens en het molenhuis, art. door K.B. Haan in Oud Winschoten, halfjaarlijks tijdschrift over de geschiedenis van Winschoten. Jaargang 15 2013, nummer 30.
aanvullingen
- trivia
- Ten Bruggencate maakte voor deze molen voor de jaren 1761 t/m 1870 een aparte fiche aan, 06442 a. Door de verhoging in 1870 werd het echter geen nieuwe molen, daarom hebben wij 06442 a gekoppeld aan de molen tot 1762.
Red.
-----
De molen werd blijkens een gevelsteen in de latere molen, in 1761 gebouwd voor Jurrie Ballis en Anje Garbrantz.
Bron: archief Ten Bruggencate.
NB 1761 moet op een leesfout berusten: op de steen staat 1763.
Uit de overeenkomst tussen de molenaar en omwonenden van 24 januari 1763 blijkt echter, dat de molen reeds in 1762 was verplaatst!
Red.
-----
De oorspronkelijke locatie is ons niet bekend, daarom heeft dit record dezelfde coördinaten als de bestaande molen. Volgens het kadaster van 1832 waren de weilanden ten westen van de molen eigendom van de molenaar.
Red.
draag zelf bij
- foto's
- foto's insturen