Molen Broekpolder, De Grote Molen (1e), Broeksterwâld/ Broeksterwoude

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1879

verdwenen

1888

verbrand

opvolger

Broeksterwoude (Grutte Mûne / De Grote Molen)

geschiedenis

Het contract voor instelling van de Broekpolder werd op 7 februari 1865 door alle ingelanden voor notaris Gerben Posthuma uit Dokkum in de herberg van Einte Tabes Annema in Akkerwoude getekend (notariële archieven Fryslân inv.nr. 27055, akte 10).

De Leeuwarder Courant van 12 mei 1865 meldde dat de aanbesteding van de bouw van de watermolen, vlucht 16,6 meter (56 voet), en andere werken op 18 mei (molen) en 22 mei (rest) zou plaatsvinden. In dezelfde krant van 16 februari 1866 werden W. Jurjens en comp., aannemers te Drachten, bedankt voor het bouwen van de molen, bedoeld als aanbeveling namens de gecommitteerden van de polder. Het bestek, de tekeningen en het opzicht op de uitvoering waren van de hand van W. Epema uit Rinsumageest.

Informatie van D, Bunskoeke, 12-04-2024

 

In 1878 werd het waterschap "De Broek" opgericht vanwege de voorkomende hoge waterstanden in het gebied, ter grootte van 390 ha. 

In het voorjaar werd met de bepoldering van "De Broek" begonnen, dit verschafte velen werk bij het aanleggen van dijken en en tochtsloot. Waarschijnlijk werd Ruurds Dijkstra in 1879 de eerste molenaar. In 1880 kreeg molenmaker Oense Plantinga uit Wanswerd de molen gereed, de vlucht bedroeg 22,50 m.

Op 24 april 1887, 's middags rond 3 uur, kwam er een zware onweersbui uit het westen en ging later om. Het gevolg was dat de molen in vlammen opging, de brand werd in de wijde omgeving waargenomen. Een van de wieken kwam aan de overkant van de vaart terecht.

Om de waterbeheersing zo goed mogelijk op peil te houden werd een gemaal gecharterd te Hoogeveen; Jan Oeges Monsma zorgde voor de bediening. Vanaf eind juni 1887 bouwde molenmaker Gerben van Wieren uit Birdaard de nieuwe, nog bestaande, molen.

Bron: informatie van Gosse J. Minnema in De Utskoat nr. 46, juni 1987.

 

23-04-1888: Leeuwarder courant 

Akkerwoude, 21 april. 
Gisteren namiddag ontbrak alhier een zwaar onweder los, vergezeld van een geweldigen regen en hagelbui. De bliksem sloeg in den molen van het waterschap 'de Broek', en brandde totaal af. Ook zijn telegraafpalen, staande in de nabijheid van den kruisweg aan den kunstweg, loopende door Murmerwoude naar Dokkum, door den bliksem vernield. De molen was verzekerd in de onderlinge brandwaarborgmaatschappij 'Dantumadeel'. 

NB. dit zou betekenen dat de opvolger een jaar later is gebouwd dan er bij de bestaande Grote Molen wordt vermeld. 
De redactie NSR (15 nov 2018)