Molen Waterschap Roohel / Polder Rohel, Augustinusga

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1879

circa

verdwenen

1910

verbrand

geschiedenis

Toen deze molen op 10 juni 1910 na een blikseminslag afbrandde, kwam er een stoomgemaal. Er werd een ketelhuis gebouwd en een pijp opgemetseld. Hendrik Tjoelker werd de machinist. In 1926 werd hij opgevolgd door Hendrik de Haan. Vanwege de hoge brandstofkosten, zo rond 1936 in de crisisjaren, klaagde het bestuur steen en been, want het gemaal vrat steenkool. Daarom kwam er een dieselmotor voor in de plaats, die in 1946 door een elektrisch gemaal vervangen werd. Door de ontwatering werd het land bruikbaar voor de landbouw. Tegenwoordig probeert men weer terug te keren naar de oude situatie; het land is weer onder water gezet.
-----

Leeuwarder Courant, 27 mei 1881:
"Aanbesteding.
Het BESTUUR van het Waterschap „Rohel" denkt op den 4 Junij a. s. aan te besteden , het verwen van de MOLENAARSWONING en MOLEN van dat Waterschap. Het bestek ligt ter inzage in het logement de JONG te Buitenpost. P. van dek WERFF Jz., Architect."
-----

Nieuwsblad van Friesland, 10 maart 1937:
"Waterschap Rohel. Wijziging in bemaling
Rohel o.d. Augustinusga, 9 Maart. Het waterschap Rohel komt in het bezit van een nieuw gemaal. Tot 1911 werd het polderwater op peil gehouden door middel van een groote watermolen, die bij harde wind met twee schroeven het water verwerkte. Tijdens een hevig onweer sloeg de bliksem in en brandde de molen geheel af. Hij werd vervangen door een stoomgemaal, dat op haar beurt, na een 25-jarige diensttijd het veld moet ruimen voor een meer moderne en geschikte ruw-oliemotor. Deze wordt naar alle waarschijnlijkheid reeds van de week geplaatst, en dan na ongeveer zes à zeven dagen in werking gesteld. Het wachten is nog slechts op een lagerbalk, die uit Duitschland moet komen. Het is geen centrifugaal, maar een schroef van 1.40 doorsnede, die het water moet verplaatsen. De heer Lehman van Sneek, architect, heeft het opzicht."
-----

Leeuwarder Courant, 20 april 1954:
"Waterschap „Rohel" bestond 75 jaar
Het lage land tussen Augustinusga en Buitenpost, dat in vroeger jaren 's winters vaak 'n grote watervlakte was, werd 75 jaar geleden ingepolderd, waardoor 't land meer bruikbaar werd en in cultuur kon worden gebracht. Er werd een nieuw waterschap „Rohel" opgericht. Dit feit is te Blauwverlaat feestelijk herdacht. De voorzitter van het waterschap, de heer H. Wünen, kon een geheel bezette zaal welkom heten. De secretaris-ontvanger, de heer IJ. Drost, gaf een historisch verslag over de afgelopen 75 jaar. In 1878 werden de plannen opgevat voor de inpoldering van het lage land tussen Augustinusga en Buitenpost. Deze inpoldering kostte veel geld, maar met behulp van subsidies kwam het klaar. In 1879 werd het waterschap „Rohel" opgericht. In het bestuur kregen zitting de heren Jac. Kuipers, voorzitter, B. Stiksma, secretaris en P. Oosting. Aan hen werden nog toegevoegd de heren Jac. Sikkema en L. J. Boetes. De eerste secretaris-ontvanger was dé heer P. Oosting. Deze werd vier jaar later opgevolgd door de heer J. Oosting die 28 jaar lang de functie waarnam. In 1911 werd de heer Velding opzichter van de polder en waarn. secretaris-ontvanger totdat de heer W. Kuipers werd benoemd. In 1920 werd de heer J. Drost benoemd en in 1945 werd deze opgevolgd door zijn zoon IJ. Drost. Molenaar werd de heer H. Tjoelker, die in 1926 werd opgevolgd door de heer H. de Haan, die nu nog molenaar is. In 1894 sloeg de bliksem in de molen, die daardoor geheel afbrandde. Er kwam een stoomgemaal voor in de plaats en later een electrisch gemaal. Burgemeester Van Ek kwam het jubilerende waterschap gelukwensen namens het gemeentebestuur. Het feestprogramma werd verzorgd door K. Westra uit Stiens met voordrachten en liedjes, de heer Hibma als goochelaar en de heer Talsma, die de muziek verzorgde. Het was een geslaagde avond."