Molen van Van den Bergh, Sint-Oedenrode

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

1856

verdwenen

1937

verbrand

geschiedenis

De eerste steen voor de stellingmolen werd gelegd door Johan van den Elzen op 7 augustus 1856.
De molen werd in 1856 gebouwd als korenmolen. Later werd de molen ook nog gebruikt als oliemolen.

De laatste molenaar was J. in 't Zand.

Op 15-06-1921 berichtte De Zuid-Willemsvaart het volgende:
ST. OEDENRODE. Zaterdagmiddag werd de zoon van den landbouwer E. Verboort uit Olland op den molen van L. van den Berg in den Boschkant, door een der molenwieken aan het hoofd getroffen, waardoor hij bewusteloos geraakte en aanvankelijk het ergste gevreesd werd. Thans is de toestand in zooverre verbeterd, dat het bewustzijn teruggekeerd is en levensgevaar uitgesloten schijnt.
Ingezonden door Caroline Schaeffer, 12 juni 2021

De 5 Rivieren, 14 jan. 1937:
"Gisteravond om elf uur is brand uitgebroeken in den molen van den heer van den Berg te St. Oedenrode. Het geheele gebouw stond spoedig in lichter laaie. Daar de molen gelegen was op de weg St. Oedenrode – Best, duurden het geruimen tijd voor de brandweer aanwezig was. De molen is geheel uitgebrand. Een aangebouwd gedeelte, waarin een stoomgemaal stond, kon echter behouden blijven."
J. de Vries, 31 maart 2010.

Op 13 januari 1937 verbrandde de molen. De uiteinden van de houten roede die de brand overleefden, zijn in de molenromp hergebruikt als balklaag. Door de enorme hitte die destijds door de brand ontstond, raakten de stenen rond de steigergaten zelfs vervormd. Er bestaan wel ideeën/wensen om de molen weer maalvaardig te krijgen.

De oliemolen stond opgesteld in het gebouwtje tegen de molen. Buiten de molen ligt nog steeds de stuitsteen en een pletsteen uit de oliemolen.
De aandrijving van de oliemolen werd via een tweede- of bijkoning (vanaf het spoorwiel) gerealiseerd. Die had dan weer een haakse overbrenging onderaan naar een liggende as. Deze as liep dan vanuit de molenromp door een gat in de muur (later in gehakt en nog steeds zichtbaar!) door naar het aanbouwtje. Die as was direct de tuimelas (soort wentelas maar dan met heef). Aan het eind van de as zat dan de overbrenging van de tuimel as naar het steenwiel met spil en pletstenen. Deze constructie kun je in "De Napoleonsmolen" te Hamont nog steeds zien, echter daar zit nog een extra overbrenging naar de tuimelas.
Er schijnen zelfs nog foto's te zijn van de situatie in die aanbouw voordat deze tot woning verbouwd werd. Daarop was goed te zien hoe het in elkaar gezeten moet hebben.
Thijs van Hoof, 2005-2006.

-----

In mijn bezit heb ik de [originele?] foto van de molen zoals afgebeeld in het molenbestand. Mijn grootmoeder was Hendrika van de Westelaken, dochter van Dries de mulder molenaar en eigenaar van molen de Pelikaan te Den Dungen/ het Maaskantje

Volgens de in mijn bezit zijnde notariële akte was zijn broer Gijsbertus werkzaam op de molen in St. Oedenrode ongeveer rond 1870.

Informatie van Sjef Henderickx Schiedam, 22-03-2021

nog waarneembaar