Molen Visscherijmolen / Egmondermolen, Egmond aan den Hoef

Egmond aan den Hoef, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Visscherijmolen / Egmondermolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01100
oude dbnr.
V585
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 01100 Visscherijmolen / Egmondermolen (Egmond aan den Hoef)
Foto: n.n., coll. DHM

locatie

plaats
Egmond aan den Hoef
plaatsaanduiding
gemeente
Bergen, Noord-Holland
streek
Egmonder- en Bergermeer
kadastrale aanduiding 1811-1832
Egmond-Binnen A (2) 81 Egmondermeer Polder
geo positie
X: 107917, Y: 515954
N: 52.62907, O: 4.69180

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
scheprad 5,86 m Ø, 48 cm ↔ (1864)
scheprad 6,05 m Ø, 52 cm ↔ (1894)
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
25,42 m (1864)<br>25,50 m (1894)
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verbrand
geschiedenis
Bouwjaar 1578, 8 jaar nadat de Allerheiligenvloed de Egmondermeer onder water zette en waarschijnlijk de voorganger verdween. De molen bemaalde de Visscherijmolenpolder, deel van de Egmondermeer (tezamen met de nog bestaande Bosmolen en Geestmolen). In tegenstelling tot veel molens in de omgeving, zoals beide collega-molens, bleef dit altijd een schepradmolen.

Middels een grondduiker onder de Hoevervaart waterde ook het deel van de Egmondermeer zuidelijk van die vaart, de Koetemeer, vanaf 1628 op de Visscherijmolenpolder af.

In juni 1736 kreeg molenaar Cornelis Vos toestemming om met zijn gezin te verhuizen naar een gehuurd boerderijtje nabij de molen. Hij moest wel de woning in de molen in goede staat houden.

In 1893, na de vervijzeling van de Bos- en de Geestmolen, werd de Visscherijmolen voorzien van een ijzeren scheprad. Het werd door de IJzergieterij "Prins van Oranje" geleverd voor ƒ 964,20.

Op 23 september 1899 sloeg de bliksem in en vernielde de schoorsteen en het nodige glaswerk. In de nacht van 13 op 14 augustus 1911 sloeg de bliksem opnieuw in, en spleet een molenroede. Een jaar later werd een molenaarswoning gebouwd, mede op verzoek van de molenaar die bij onweer buiten de molen wilde kunnen schuilen.

De molen is op 1 maart 1939 verbrand door blikseminslag. De molen had maar op één end een aansluiting voor een bliksembeveiliging en de molenaar was bij het uitspannen helaas bij het verkeerde end, toen hij de zeilen had opgerold. Tijdens het voordraaien van het goede end sloeg de bliksem in met alle gevolgen. De brandweer arriveerde pas na drie kwartier, maar kon wel de nabijgelegen sluis redden (artikel in Alkmaarsche Courant 1 maart 1939). Molenaar K. Hopman bleef in dienst als reservemolenaar en machinist.
Middelburgsche Courant, 1 maart 1939:
"DE BLIKSEM IN EEN WATERMOLEN GESLAGEN
Vanmiddag om twaalf uur sloeg tijdens een kort onweer, dat zich boven Alkmaar en omgeving ontlastte de bliksem in den watermolen "De Vischmolen" in de Egmondermeer. De molen, welke sedert de drooglegging van de Meer in de zeventiende eeuw, dienst heeft gedaan voor de maling, brandde geheel af. De brandweer uit Alkmaar, welke niets tegen het vuur kon uitrichten, bepaalde zich er toe een nabijgelegen boerderij nat te houden. De molen, welke eigendom is van den Egmonder Polder, is verzekerd."

Na het afbranden van de Visscherijmolen werd de bemaling van de Visscherijmolenpolder overgenomen door de geëlektrificeerde Bosmolen aan de andere kant van de Egmondermeer. Daartoe werd de verbinding tussen beide polders, die al geopend kon worden om in noodgevallen elkaars bemaling over te nemen, definitief geopend.

Bronnen ondermeer:
- een oude "Informatie", voorganger van "De Gildebrief".
- "Inventaris van het archief van de Polder De Egmondermeer", D. Aten, 2003.
nog waarneembaar
Fundering onder het maaiveld aanwezig, waterlopen nog aanwezig.

aanvullingen

trivia
Toelichting bij de onderste foto:
Restanten van de molen. Hierachter ligt nog steeds het afwateringskanaal naar de Hoevervaart, de oude Visscherije.
-----

De Visserije molen wordt onder no. 21 genoemd in de verpondingen van 1733 van de Egmondermeer, met een huisje.
Willem van der Hoeven, 10 mei 2008
-----

Volgens een aanstelling anno 1722 werd Cornelis Pietersz Schoen aangesteld tot molenaar ven de Visscherijmolen.
Bron: archief DHM.
-----

Uit de notulen van het Polderbestuur, 1746:
Vermits de vrijwillige afstand van Cornelis Vos, zijnde geweest Moolenaer van de Visserij Molen is in desselfs plaets aangesteld zijn zoon Dirk Vos jegenswoordig molenaer van de Geestmolen en in plaets van Dirk Vos desselfs Broeder Jan Vos, zoon van genoemde Cornelis Vos tot molenaer van de Geestmolen en laestelijk in de plaetse van Teunis Jansz de Brand geweest zijnde knegt bij de wed. op de Boschmolen die de Molen op een Goddeloose wijse heeft verlaten is tot knegt bij de wed. op de voorsegde Bosmolen aengesteld Paulus Jansz woonend jegenswoordig in de heer Hugo Waerd.

NB
Dirk Vos heette ook wel Dirk Cornelisz Schoen (uit huwelijksakte). Hetzelfde geldt voor Jan Vos: Jan Cornelisz Schoen.
J.P. Schoen, 31 dec. 2012
-----

Uit notulen polderbestuur Egmondermeer 2 april 1764:
"Door den heer Dijkgraaf gegeven(vermits twee molens in de polder vacant staan, soo door het overlijden van Dirk Vos als vrijwillige afstand van Corn. van Veen) of men dezelve vacant gevalle plaatze niet sal suppleeren; zo is na voornoemde deliberatie goedgevonden en verstaan tot Molenaar van Visscherijmolen aan te stellen Pieter Vos en op de Geestmolen Claas Smit."
Jaap Schoen, 13 jan. 2013
-----

In "Verdwenen molens in Noord-Holland" door L.J.N. Kouwenberg staat bij de foto op pag. 22 dat het de Visscherijmolen zou zijn, dat is echter de Kolmolen.

De molen is ook te vinden op een kaart van Jan Dirksz Zoutman, 1665.