Molenpolder van Wamel, De Alphense molen, Alphen

Alphen, Gelderland
v

korte karakteristiek

naam
Molenpolder van Wamel, De Alphense molen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06469 k
oude dbnr.
V2671
Meest recente aanpassing
| Conversie

locatie

plaats
Alphen
plaatsaanduiding
gemeente
West Maas en Waal, Gelderland
streek
Land van Maas en Waal
kadastrale aanduiding 1811-1832
Alphen C (2) 452 Het dorp Alphen
geo positie
X: 158095, Y: 425935
N: 51.82202, O: 5.43210

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
1791 scheprad
1819 hellend scheprad
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verplaatst
verplaatst naar
geschiedenis
De bouw van de molen werd op 1 augustus 1791 voor ƒ 10.600 gegund aan Migiel Schoonwater en werd gebouwd met een schperad

De molen was nauwelijks bedrijfsklaar toen op 17 oktober 1794 de Franse soldaten, onder leiding van Carles Pichergru, bij Alphen de Maas overstaken en het land van Maas en Waal bezetten. Tevens werd de molen in 1809 ontzet tot bijna omvallens toe, door ijsgang op de Maas. De molens overleefde deze woelige tijd 1794-1813), doch de schade was groot.

De noodzaak om de molens uit de polder weer bedrijfsklaar te maken kwam in 1818 aan de orde. De Aphense watermolen zou hierbij worden voorzien van een hellend scheprad.

Nadat de Molenpolder van Wamel, Dreumel en Alphen in 1847 definitief overstapte op stoombemaling werden de vier molens overbodig. Het polderbestuur was met het opgeven van windbemaling en algehele vervanging door stoombemaling, zeker voor die tijd, opmerkelijk vooruitstrevend. Hierdoor bood het polderbestuur drie van de vier molens op 11 december 1847 bij openbare verkoping aan. Echter de zuidelijk gelegen Alphense Watermolen werd pas op 23 maart 1858 in café A. van Welie in Dreumel openbaar verkocht. De molen wordt aangekocht door de heren Hendrikus Sengers, molenaar te Afferden en Otto Otten, molenmaker te Afferden. Sengers en Otten gaan samen de aangekochte poldermolen veranderen tot een windkorenmolen en opbouwen in het dorp Winssen, dat slechts 6 km. van hun beider woonplaats ligt.

De huidige molen te Winssen, gemeente Beuningen, werd in 1858 herbouwd met het achtkant van de voormalige poldermolen van Alphen aan de Maas. Het spoorwiel en details van het achtkant van de Beatrixmolen vormen een bewijs voor zijn oorsprong als poldermolen met hellend scheprad.

Tijdens de uitvoering van herverkavelingswerken in 1957 kwamen de fundamenten van de Alphense molen tevoorschijn, waarna ze werden opgeruimd. Zie artikel in Nijmeegs Dagblad van 27 juni 1957.

Bronnen:
- "Poldermolens uit de Molenpolder", artikel door G.H. Keunen in "Tweestromenland" nummer 35, 1981/3.
- "Zijper historie bladen", 2001 nummer 2, artikel "De grote onbekende, de koren- en pelmolen van Oudesluis" door Kees Otter. Beide met dank aan H. van der Kaay.
- Dhr W.M.G. Arts, "'Tweestromenland' i.v.m. het 200 jarig bestaan van de molen", ingezonden door Jeroen van de Water, 12 mei 2010

Zie verder Molenpolder, De Wamelse of Maasdijkse molen opvolger, Tenbruggencatenummer 06469 j.
nog waarneembaar
Aandrijfwiel voor hellend scheprad, omgebouwd tot spoorwiel te Winssen.

aanvullingen

trivia
De molen bemaalde samen met nog drie molens de Molenpolder van Wamel, Dreumel en Alphen.

Constructie:
(Dit is af te leiden aan de huidige inrichting van de Beatrixmolen in Winssen. Bovenwiel en rondsel is authentiek ook de de steenschijf is een aangepaste onderschijfloop van de koningsspil! Het spoorwiel is echter in diameter verkleind, maar de originele schuine kammen zitten er nog in.)

Overbrengingen:
bovenwiel: 63 kammen
Bovenschijfloop: 27 staven steek 13,5
Onderschijfloop: 25 steek 12,5
waterwiel: ± 116 (als de overbrengingsverhouding 1:0,5 was) De kammen zijn in een hoek van 30° geplaatst.